مفهوم طراحی صنعتی

طراحی صنعتی (Industrial Design) فرآیندی از طراحی است که بر روی محصولاتی اعمال می‌شود که برای تولید انبوه برنامه‌ریزی می‌شوند. با این شاخصه اصلی که فرآیند طراحی بصورت کاملا مجزا از فرآیند تولید انجام می‌شود. عمل خلاقانه‌ای که برای تعیین و تعریف فرم، سناریو استفاده و سهولت عملکرد یک محصول پیش از آغاز تولید فیزیکی آن صورت می‌گیرد . قائل شدن جدایی بین طراحی و تولید، تفاوت اصلی طراحی صنعتی با طراحی و تولید صنایع دستی است که در آن عملیات ساخت محصول دقیقا در زمان طراحی آن صورت می‌گیرد.

طراحی صنعتی حرفه‌ای است که با خلق مفاهیم جدید در حوزه‌های مختلف زندگی انسانی سر و کار دارد. این حوزه که از زمان انقلاب صنعتی شکل گرفته‌است، علمی است که به بیان اصول مربوط به طراحی محصولات، محیط‌ها، وسایل حمل و نقل، سامانه‌ها و خدمات می‌پردازد. امروزه این رشته با نام طراحی محصول نیز شناخته می‌شود و گستره‌ی زیادی از محصولات را در بر می‌گیرد. اما باید بدانیم که طراحی محصول و طراحی صنعتی دو مفهوم جدا از هم هستند و به عبارتی طراحی صنعتی، مفهومی گسترده‌تر از طراحی محصول می‌باشد.

طراحی صنعتی به مطالعه عملکرد و فرم و ارتباط محصول، کاربر و محیط می‌پردازد. طراحان صنعتی معمولا به طراحی موتور، قطعات الکتریکی یا قطعات مکانیکی پیچیده نمی‌پردازند، بلکه ممکن است فعالیت‌های آنها بر اساس مطالعات کاربردپذیری و یا سایر مسائل فرمی، ارگونومی باشد که بخش‌های فنی را تحت تاثیر قرار دهد. طراحان صنعتی معمولا با متخصصان بازاریابی برای تعیین ویژگی‌ها و یافتن نیازها و انتظارات کاربران در تعامل هستند.

توضیح و توصیف طراحی غالبا برای متخصصین غیر طراح مانند مهندسین مشکل است؛ به این دلیل که مفاهیمی که در جامعه طراحان پذیرفته شده در قالب کلمات نمی‌گنجند. در عوض، تعاریفی منتج از یک چهارچوب منتقدانه برای تحلیل و خلق اشیاء بکار گرفته می‌شود. یکی از بی‌شمار تعاریف پذیرفته شده برای طراحی صنعتی، از دانشگاه کارنگی ملون به این شرح است: “طراحی فرآیندی است شامل گرفتن یک چیز موجود و بردن آن به نقطه مطلوب است.” این تعریف برای محصولات کاملا جدید که تا پیش از آن وجود نداشته‌اند و همچنین برای محصولات موجود که برای توسعه و اصلاح، مجددا طراحی می‌شوند، بکار برده می‌شود.

طراحی صنعتی می‌تواند هم‌پوشانی عمده‌ای با طراحی مهندسی داشته باشد و در کشورهای مختلف محدوده این مقوله‌ها متفاوت است اما بصورت کلی، طراحی مهندسی بر روی مکانیسم ها و جزئیات محصولات تمرکز دارد درحالیکه طراحی صنعتی بر روی ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه، سهولت عملکرد و واسط‌های کاربری محصولات تمرکز می‌کند.به صورت کلی در یک فرایند طراحی محصول ترکیب تخصص های مهندسان با طراحان صنعتی مکمل یکدیگر و در جهت توسعه محصول به سمت نوآوری و تولید است .

طراحی صنعتی به عنوان نقطه اتصال علم، صنعت و هنر، فرآیندی است که برای طراحی محصولاتی که قرار است تولید شوند، طی می‌شود. این فرآیند خلاقانه، طراحی  و تعریف فرم و ویژگی‌های یک محصول است که قبل از ساخت یک محصول صورت می‌گیرد. در مقابل آن، تولید صرفاً از تکرار و روندی اغلب به صورت خودکار تشکیل شده است. این امر طراحی صنعتی را از طراحی مبتنی بر صنایع دستی متمایز می‌کند، جایی که فرم محصول توسط خالق محصول تا حد زیادی همزمان با عملکرد آن طراحی می‌شود. فرآیند طراحی می‌تواند در دو حالت مورد استفاده قرار گیرد؛ در حالت اول یکی ایده‌ی اولیه در روند طراحی به یک محصول ملموس تبدیل خواهد شد، اما در حالت دوم می‌توان فرآیند طراحی را برای توسعه محصولات موجود در بازار نیز به‌کار برد.

همه محصولات نتیجه یک فرآیند طراحی هستند، اما ماهیت و روند این فرآیند می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. می‌تواند توسط یک فرد یا یک تیم انجام شود و چنین تیمی می‌تواند شامل افراد با تخصص‌های مختلف (به عنوان مثال طراحان صنعتی، مهندسان مکانیک و الکترونیک، کارشناسان بازاریابی و غیره) باشد. این فرآیند می‌تواند منطبق بر خلاقیت شهودی یا تصمیم گیری علمی حساب شده باشد و اغلب نتیجه هر دو حالت است. طراحی می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند مواد، فرآیندهای تولید، استراتژی کسب و کار و نگرش‌های اجتماعی، تجاری یا زیبایی شناختی قرار گیرد. به طور کلی می‌توان گفت طراحی صنعتی، به عنوان یک هنر کاربردی، بر ترکیبی از زیبایی‌شناسی و ملاحظات کاربر محور تمرکز می‌کند، اما اغلب راه‌حل‌هایی را برای فرم، عملکرد، ارگونومی، بازاریابی، توسعه نام تجاری، پایداری و فروش ارائه می‌دهد.

طراحی صنعتی عملکرد و فرم و ارتباط محصول، کاربر و محیط را مورد مطالعه قرار می‌دهد. به طور کلی، متخصصان طراحی صنعتی به جای طراحی کلی سیستم‌های پیچیده مانند ساختمان یا کشتی، در طراحی در مقیاس کوچک کار می‌کنند. طراحان صنعتی معمولاً موتورها، مدارهای الکتریکی یا چرخ دنده هایی را که باعث حرکت ماشین‌ها می‌شوند طراحی نمی‌کنند‌، اما از طریق طراحی، قابلیت استفاده و ایجاد روابط بین مکانیزم‌های مختلف در دستیابی به عملکرد مورد نظر را محقق می‌سازند. معمولاً  آنها در تعامل با متخصصان دیگر مانند مهندس مکانیک و مهندس الکترونیک، کارکرد و قابلیت تولید را تضمین می‌کنند و با بازاریابان برای شناسایی و برآوردن نیازها و انتظارات مشتری همکاری می‌کنند.

مشارکت یکپارچه طراحی مهندسی و طراحی صنعتی برای عرضه محصولات موفق به بازار ضروری است. با این حال، مشخص است که طراحی مهندسی و طراحی صنعتی شیوه‌های طراحی متفاوتی دارند و رویکردهای طراحی آنها از جهاتی متضاد با یکدیگر است.  نقش طراحان صنعتی شامل بهبود تجربه کاربر از یک محصول و توسعه شکل و رابط کاربری آن است. آنها از دانش و مهارت در زیبایی شناسی و ارگونومی ‌استفاده می‌کنند.

در تعامل با طراحان صنعتی، طراحان مهندسی در اجرای مفهوم طراحی توسعه یافته توسط طراحان صنعتی شرکت می‌کنند. طراحان مهندسی ابزاری را برای عملکرد، قابل اعتماد بودن و تولید محصول فراهم می‌کنند. اغلب استدلال می‌شود که طراحان مهندسی از “رویکرد بیرونی و توسعه از عملکرد به ظاهر” (طراحی اجزا داخلی محصول ) استفاده می‌کنند در حالی که طراحان صنعتی از “رویکرد درونی و توسعه از ظاهر به عملکرد” (طراحی خارجی محصول) پیروی می‌کنند.